کتاب «ارتباط بدون خشونت» اثر مارشال روزنبرگ – زبان زندگی و هنر گفتگو بدون تنش

مارشال روزنبرگ (Marshall Rosenberg) روانشناس و بنیان‌گذار مدل ارتباط بدون خشونت (Nonviolent Communication – NVC) است. او با برگزاری صدها کارگاه آموزشی در سراسر جهان، این الگو را معرفی و توسعه داد. در سال ۱۹۹۹، کتاب معروف خود با عنوان «ارتباط بدون خشونت؛ زبان زندگی» را منتشر کرد و باقی عمرش را صرف ترویج آن نمود.

زندگی و فعالیت‌های مارشال روزنبرگ

• تولد: ۱۹۳۴

• درگذشت: ۲۰۱۵ در سن ۸۱ سالگی

• تحصیلات: دکترای روانشناسی بالینی از دانشگاه ویسکانسین-مدیسن

• فعالیت‌ها: تدریس، درمانگری، برگزاری کارگاه‌های مدیریت تعارض و آموزش مدل ارتباط بدون خشونت

• همکاری با بزرگان روانشناسی مانند کارل راجرز

روزنبرگ بر اساس تجربه شخصی و حرفه‌ای خود به این نتیجه رسید که بسیاری از خشونت‌ها و تنش‌های انسانی، با تغییر شیوه گفتگو و اصلاح زبان، قابل پیشگیری هستند.

ارتباط بدون خشونت چیست؟

در این رویکرد، خشونت تنها به رفتار فیزیکی محدود نمی‌شود؛ بلکه شامل کلمات، لحن و حتی پیام‌های غیرکلامی است. روزنبرگ معتقد بود که زبان می‌تواند عامل ایجاد یا از بین رفتن همدلی و اعتماد باشد.

در مدل او، برای ارزیابی و بهبود گفتگو چهار گام اصلی وجود دارد:

۱. مشاهده بدون قضاوت

تفکیک آنچه واقعاً اتفاق افتاده از تفسیر یا قضاوت شخصی.
مثال:

• مشاهده: «در سه جلسه اخیر، هر بار نیم ساعت دیر رسیدی.»

• قضاوت: «تو برای وقت ما ارزش قائل نیستی.»

۲. تشخیص و بیان احساسات

شناخت دقیق احساسی که تجربه می‌کنیم و بیان آن برای طرف مقابل.
به‌جای گفتن «احساس بدی دارم»، مشخص کنیم که خشمگین، ناراحت، سرخورده یا تحقیر شده‌ایم.

۳. شناسایی نیازها

درک اینکه پشت هر احساس ما، یک نیاز یا انتظار برآورده‌نشده قرار دارد.
مثال‌ها:

• نیاز به احترام

• نیاز به حمایت در زمان بحران

• نیاز به برابری در رابطه

۴. بیان صریح خواسته‌ها

گفتن دقیق آنچه می‌خواهیم، به شکل مثبت و شفاف، نه فقط بیان آنچه نمی‌خواهیم.
مثال مثبت:
«اگر جلسه‌ای تأخیر داشتی، لطفاً قبل از شروع اطلاع بده.»

اهمیت مدل NVC در زندگی روزمره

این روش به ما کمک می‌کند:

• تعارض‌ها را بدون تنش مدیریت کنیم

• همدلی و درک متقابل را افزایش دهیم

• از بروز خشونت کلامی و رفتاری جلوگیری کنیم

• کیفیت روابط کاری و شخصی را بهبود ببخشیم

ترجمه فارسی کتاب

کتاب «ارتباط بدون خشونت» توسط کامران رحیمیان با هماهنگی نویسنده ترجمه و توسط نشر اختران منتشر شده است. ترجمه روان و ساده آن، فهم مفاهیم را برای خوانندگان فارسی‌زبان آسان می‌کند.